विनोद तावडे ह्यांनी कोणती चूक केली?
१९८० साली त्यांनी कथित ज्ञानेश्वर विद्यापीठात प्रवेश घेवून चार वर्षात तो तथाकथित इंजिनियरिंगचा कोर्स पूर्ण केला आणि ती डिग्री प्राप्त केली. 1963 साली जन्मलेले तावडे तेव्हा जेमतेम बारावी होऊन बाहेर पडलेले १७-१८ वयाचे एक विद्यार्थी असावेत. अशा गरजू विद्यार्थ्यांची कशी फसवणूक केली जाते ह्याचे तावडे हे खरंतर ज्वलंत उदाहरणच आहेत!
गेल्या वर्षी स्मृती इराणींच्या शैक्षणिक पात्रतेविषयी गदारोळ मजला होता तेव्हा, ह्या विषयावर मी खालील पोस्ट टाकली होती:
"ओपन युनिव्हर्सिटी , Distant Education Courses, Correspondence Courses, ह्यांचा प्रचंड गैरवापर केला जात असल्याचे सातत्याने निदर्शनास येते. BA, B.Com सोडा, इंजीनियारिंगच्या B.Tech, B. E., B.Sc., M.Sc, M.Tech ते Ph.D. पर्यंतच्या सर्व शाखातील 'डिगऱ्या' स्वस्तात उपलब्ध आहेत.
ह्या तथाकथित विश्वविद्यालयांच्या शाखांमधून कोणत्या परीक्षा(?) घेतल्या जातात ते पाहाल तर खूप मनोरंजन होईल. अत्यंत हास्यास्पद, संतापजनक आणि भ्रष्ट असा हा उघड शिक्षणाचा बाजार शहरी भागात मांडला गेला आहे." इति.
राज्याचे शिक्षणमंत्री विनोद तावडेंच्या शैक्षणिक पात्रतेच्या निमित्ताने हा मुद्दा पुन्हा ऐरणीवर आला आहे.
मुद्दा हा आहे कि इंजिनियरिंग, वैद्यकीय, तंत्रशिक्षण, विज्ञान इत्यादी महत्वाच्या क्षेत्रात घुसलेल्या या मुक्तशिक्षण घोटाळ्याचा पुनर्विचार व्हायला हवा.
मुळात ज्ञानेश्वर विद्यापीठासारख्या 'समांतर व्यवस्थेला' BE , BTech , ME , MTech , BSc , MSc ह्या उच्चशिक्षणाशी संबधित असलेल्या पदव्या अगदी शब्दश: जशाच्या तश्या वापरण्याची परवनागी कशी मिळते? त्यांच्या कोर्सच्या पदव्या वेगळ्या नावाच्या असायला हव्यात, जेणेकरून विद्यार्थ्याची आणि इतरांचीही फसवणूक होता कामा नये. पण हि धूळफेक जाणीवपूर्वक केली जाते कि काय हा खरा मुद्दा आहे! उदा. तावडे ह्यांना 'कोर्स इन इलेक्ट्रोनिक्स इंजिनियरिंग' वगैरे नावाची डिग्री द्यायला कुणाची हरकत नसावी. परंतु हटकून "BE डिग्री इन इलेक्ट्रोनिक्स इंजिनियरिंग" हा इंजिनियरिंगच्या मुख्य प्रवाहातीलाच शब्दप्रयोग वापरला गेला कारण तिथे धूळफेक अपेक्षित आहे.
हि समांतर विद्यापीठे अशा धूळफेकीसाठीच पैदा केली गेली असावीत. ह्या खोट्या डिग्र्या कुणाला उपयोगी पडतात? खासगी उद्योगजगतात अशा विद्यार्थ्यांना कोणताही स्कोप नाही कारण त्यांच्याकडे अपेक्षित ज्ञान, कौशल्य असण्याची सुतराम शक्यता नसतेच. मग ह्या डिग्र्या कुठे वापरल्या जातात? त्याचे उत्तर आहे सरकारी आणि निमसरकारी क्षेत्रातील नोकऱ्या...! वेगवेगळ्या राज्यांच्या नावाने उत्पन्न झालेल्या अशा ज्ञानेश्वर विद्यापीठासारख्या युनिव्हरसीट्या ह्या काळ्याबाजारात फोफावल्या आहेत. BE , BTech , ME , MTech , BSc , MSc ह्या उच्चशिक्षणाशी संबधित असलेल्या पदव्या त्याच नावाने बहाल केल्या जातात. काही अंशी सरकारी मान्यता देखील असल्याने उदारतेने सरकारी नोकऱ्या, पदोन्नती इत्यादी साठी ह्या मुक्तडिग्र्या सढळहस्ते वापरल्या जातात. खासगी क्षेत्रातही थोडीफार धूळफेक होते, पण मुख्यत्वे शिक्षणाच्या ह्या काळ्याबाजाराचा डोलारा सरकारी नोकर्यांशी संबधित आहे.
चारचार वर्षाचे हे कोर्सेस फक्त दरवर्षी मोठी फीस भरून अटेंड केले जातात. कोणत्याही प्रकारची उपस्थिती, लेक्चर, प्रात्यक्षिक मुळातच अपेक्षित नसते. फक्त वर्षाच्या शेवटी नियमितपणे परीक्षा अटेंड (!)करायची, म्हणजे उत्तरपत्रिका भरायच्या कारण त्यावर कोणीही परीक्षक, पर्यवेक्षक वगैरे नसतोच. अशा प्रकारे चार वर्षाच्या फीसा भरल्या कि तुमची डिग्री तुमच्या हातात. असा हा प्रचंड मोठा घोटाळा आहे. मुख्य शहरे, तालुक्याच्या ठिकाणी हि शिक्षणाची गटारगंगा पाहायला मिळेल.
इंजिनियरिंगची डिग्री बाहेरून मिळवायची तर त्यासाठी AMIE नावाचा कोर्स उपलब्ध आहे. अगदी BE च्याच तोडीचा कोर्स. किती सरकारी बाबू AMIE करतात , हा संशोधनाचा विषय आहे. किंवा कितीजण ज्ञानेश्वर विद्यापीठ टाईप काळ्या डिग्र्या विकत घेतात हे पाहणे मनोरंजक असेल.
मुद्दा हा आहे कि ह्या तथाकथित विद्यापीठांना BE , BTech , ME , MTech , BSc , MSc हि नावे वापरायला बंदी घालायला हवी. त्यांच्या कोर्सेसना त्यांनी त्यांच्या विद्यापीठाची नावे द्यावीत. उदा. इलेक्ट्रोनिक्स इंजीनियरिंग कोर्स फ्रोम ज्ञानेश्वर युनिव्हरसिटी वगैरे. तसेच अशा तथाकथित डिग्र्याची सरकार दरबारी नोकऱ्या-पदोन्नती साठी गैरलागू ठरवायला हव्या.
तावडे नावाचा विद्यार्थी वयाच्या १७-१८व्या वर्षी जर ह्या १९८० साली ह्या घोटाळ्याचा शिकार झाला असेल तर आज कित्येक विद्यार्थी BE , BTech , ME , MTech , BSc , MSc ह्या नावाच्या वलयाने नागवले जात असतील? म्हणून खरा मुद्दा हा आहे कि इंजिनियरिंग, वैद्यकीय, तंत्रशिक्षण, विज्ञान इत्यादी महत्वाच्या क्षेत्रात घुसलेल्या ह्या मुक्तशिक्षण घोटाळ्याची हकालपट्टी व्हायला हवी, तावडेंची नव्हे!
१९८० साली त्यांनी कथित ज्ञानेश्वर विद्यापीठात प्रवेश घेवून चार वर्षात तो तथाकथित इंजिनियरिंगचा कोर्स पूर्ण केला आणि ती डिग्री प्राप्त केली. 1963 साली जन्मलेले तावडे तेव्हा जेमतेम बारावी होऊन बाहेर पडलेले १७-१८ वयाचे एक विद्यार्थी असावेत. अशा गरजू विद्यार्थ्यांची कशी फसवणूक केली जाते ह्याचे तावडे हे खरंतर ज्वलंत उदाहरणच आहेत!
गेल्या वर्षी स्मृती इराणींच्या शैक्षणिक पात्रतेविषयी गदारोळ मजला होता तेव्हा, ह्या विषयावर मी खालील पोस्ट टाकली होती:
"ओपन युनिव्हर्सिटी , Distant Education Courses, Correspondence Courses, ह्यांचा प्रचंड गैरवापर केला जात असल्याचे सातत्याने निदर्शनास येते. BA, B.Com सोडा, इंजीनियारिंगच्या B.Tech, B. E., B.Sc., M.Sc, M.Tech ते Ph.D. पर्यंतच्या सर्व शाखातील 'डिगऱ्या' स्वस्तात उपलब्ध आहेत.
ह्या तथाकथित विश्वविद्यालयांच्या शाखांमधून कोणत्या परीक्षा(?) घेतल्या जातात ते पाहाल तर खूप मनोरंजन होईल. अत्यंत हास्यास्पद, संतापजनक आणि भ्रष्ट असा हा उघड शिक्षणाचा बाजार शहरी भागात मांडला गेला आहे." इति.
राज्याचे शिक्षणमंत्री विनोद तावडेंच्या शैक्षणिक पात्रतेच्या निमित्ताने हा मुद्दा पुन्हा ऐरणीवर आला आहे.
मुद्दा हा आहे कि इंजिनियरिंग, वैद्यकीय, तंत्रशिक्षण, विज्ञान इत्यादी महत्वाच्या क्षेत्रात घुसलेल्या या मुक्तशिक्षण घोटाळ्याचा पुनर्विचार व्हायला हवा.
मुळात ज्ञानेश्वर विद्यापीठासारख्या 'समांतर व्यवस्थेला' BE , BTech , ME , MTech , BSc , MSc ह्या उच्चशिक्षणाशी संबधित असलेल्या पदव्या अगदी शब्दश: जशाच्या तश्या वापरण्याची परवनागी कशी मिळते? त्यांच्या कोर्सच्या पदव्या वेगळ्या नावाच्या असायला हव्यात, जेणेकरून विद्यार्थ्याची आणि इतरांचीही फसवणूक होता कामा नये. पण हि धूळफेक जाणीवपूर्वक केली जाते कि काय हा खरा मुद्दा आहे! उदा. तावडे ह्यांना 'कोर्स इन इलेक्ट्रोनिक्स इंजिनियरिंग' वगैरे नावाची डिग्री द्यायला कुणाची हरकत नसावी. परंतु हटकून "BE डिग्री इन इलेक्ट्रोनिक्स इंजिनियरिंग" हा इंजिनियरिंगच्या मुख्य प्रवाहातीलाच शब्दप्रयोग वापरला गेला कारण तिथे धूळफेक अपेक्षित आहे.
हि समांतर विद्यापीठे अशा धूळफेकीसाठीच पैदा केली गेली असावीत. ह्या खोट्या डिग्र्या कुणाला उपयोगी पडतात? खासगी उद्योगजगतात अशा विद्यार्थ्यांना कोणताही स्कोप नाही कारण त्यांच्याकडे अपेक्षित ज्ञान, कौशल्य असण्याची सुतराम शक्यता नसतेच. मग ह्या डिग्र्या कुठे वापरल्या जातात? त्याचे उत्तर आहे सरकारी आणि निमसरकारी क्षेत्रातील नोकऱ्या...! वेगवेगळ्या राज्यांच्या नावाने उत्पन्न झालेल्या अशा ज्ञानेश्वर विद्यापीठासारख्या युनिव्हरसीट्या ह्या काळ्याबाजारात फोफावल्या आहेत. BE , BTech , ME , MTech , BSc , MSc ह्या उच्चशिक्षणाशी संबधित असलेल्या पदव्या त्याच नावाने बहाल केल्या जातात. काही अंशी सरकारी मान्यता देखील असल्याने उदारतेने सरकारी नोकऱ्या, पदोन्नती इत्यादी साठी ह्या मुक्तडिग्र्या सढळहस्ते वापरल्या जातात. खासगी क्षेत्रातही थोडीफार धूळफेक होते, पण मुख्यत्वे शिक्षणाच्या ह्या काळ्याबाजाराचा डोलारा सरकारी नोकर्यांशी संबधित आहे.
चारचार वर्षाचे हे कोर्सेस फक्त दरवर्षी मोठी फीस भरून अटेंड केले जातात. कोणत्याही प्रकारची उपस्थिती, लेक्चर, प्रात्यक्षिक मुळातच अपेक्षित नसते. फक्त वर्षाच्या शेवटी नियमितपणे परीक्षा अटेंड (!)करायची, म्हणजे उत्तरपत्रिका भरायच्या कारण त्यावर कोणीही परीक्षक, पर्यवेक्षक वगैरे नसतोच. अशा प्रकारे चार वर्षाच्या फीसा भरल्या कि तुमची डिग्री तुमच्या हातात. असा हा प्रचंड मोठा घोटाळा आहे. मुख्य शहरे, तालुक्याच्या ठिकाणी हि शिक्षणाची गटारगंगा पाहायला मिळेल.
इंजिनियरिंगची डिग्री बाहेरून मिळवायची तर त्यासाठी AMIE नावाचा कोर्स उपलब्ध आहे. अगदी BE च्याच तोडीचा कोर्स. किती सरकारी बाबू AMIE करतात , हा संशोधनाचा विषय आहे. किंवा कितीजण ज्ञानेश्वर विद्यापीठ टाईप काळ्या डिग्र्या विकत घेतात हे पाहणे मनोरंजक असेल.
मुद्दा हा आहे कि ह्या तथाकथित विद्यापीठांना BE , BTech , ME , MTech , BSc , MSc हि नावे वापरायला बंदी घालायला हवी. त्यांच्या कोर्सेसना त्यांनी त्यांच्या विद्यापीठाची नावे द्यावीत. उदा. इलेक्ट्रोनिक्स इंजीनियरिंग कोर्स फ्रोम ज्ञानेश्वर युनिव्हरसिटी वगैरे. तसेच अशा तथाकथित डिग्र्याची सरकार दरबारी नोकऱ्या-पदोन्नती साठी गैरलागू ठरवायला हव्या.
तावडे नावाचा विद्यार्थी वयाच्या १७-१८व्या वर्षी जर ह्या १९८० साली ह्या घोटाळ्याचा शिकार झाला असेल तर आज कित्येक विद्यार्थी BE , BTech , ME , MTech , BSc , MSc ह्या नावाच्या वलयाने नागवले जात असतील? म्हणून खरा मुद्दा हा आहे कि इंजिनियरिंग, वैद्यकीय, तंत्रशिक्षण, विज्ञान इत्यादी महत्वाच्या क्षेत्रात घुसलेल्या ह्या मुक्तशिक्षण घोटाळ्याची हकालपट्टी व्हायला हवी, तावडेंची नव्हे!
