डॉ. दाभोळकर हत्या: विज्ञानयुगातून मध्ययुगीन अंधारात

डॉ. दाभोळकर ह्यांची निघृण हत्या होऊन आता दोन दिवस उलटले आहेत. मंगळवारी हि दुर्दैवी घटना घडली आणि सुन्न झालो. मनात जो भडका जो उडाला होता तो आता शमला आहे.

काल एक बरे झाली कि सुस्तावलेल्या सरकारने जादूटोणा विरोधी कायद्याचा वटहुकुम काढून आपली चूक सुधारली आणि डॉ. दाभोळकरांच्या विरोधकांना छान चपराक दिली. लगोलग विरोधकांनी आपली भूमिका जाहीर करून ह्या अंधश्रद्धा निर्मुलन प्रकरणात किती घाणेरडे राजकारण खेळले जातेय त्याची चुणूक दाखविली!

अनिस किंवा दाभोळकर ह्यांच्या विचारसरणीशी माझा कधी संबंध आला नाही. मी फार धार्मिक नाही पण दैनंदिन सर्व रीतीरिवाज पाळतो. लग्न करताना पत्रिका पाहणे, लग्नानंतर सत्यनारायण पूजा हे सर्व केले आहे. पण त्यांच्या हत्येमुळे त्यांचे विचार किती महत्वाचे आहेत हेच लक्षात आले. त्यांचे विचार जाणून घेऊन बुद्धिप्रामाण्य मार्गाकडे माझी वाटचाल सुरु झाली एवढे नक्की.

पण एक मात्र खरे कि दाभोळकर हा माणूस अंधश्रद्धा निर्मूलनाचे समाजकार्य करतोय म्हणून त्यांच्याबद्दल आदरच होता. जसा अण्णा हजारे, प्रकाश आमटे, मेधा पाटकर ह्यांच्या विषयी असतो तसाच. त्यातदेखील मला प्रकाश आमटे आणि डॉ. दाभोलकर ह्यांचे विशेष महत्व वाटते कारण त्यांचा साधेपणा आणि विनयशील वृत्ती. राजकारणातील तर्कटपण काही सामाजिक नेत्यामध्ये सहज उतरते आणि त्यांच्या बोलण्या-वागण्यातून ते दिसते. पण डॉ. दाभोलकर हा माणूस अतिशय शांतपणे आपले ठाम विचार मांडत राहिला आणि विरोधकांचे विचारही त्याच शांतपणे ऐकत राहिला. हेकेखोरपणा, दुराभिमान किंवा आक्रस्ताळेपणा त्यांच्यात कधी जाणवला असेल असे मला वाटत नाही.

अशा माणसाची हत्या होते आणि काही समाज घटकातून त्या हत्येचे उघड किंवा छुपे समर्थन केले जाते हि अत्यंत लाजिरवाणी बाब आहे. एका महात्म्याचा पुन्हा खून झालाय आणि काही लोक सोयीस्कर भूमिका घेऊन नेहमीची चिखलफेक करण्यात दंग आहेत असे दिसते. हि अत्यंत घृणास्पद आणि विघातक विकृती आहे.

इतिहास, राजकारण, संस्कृती, समाज, इ. विषयावर आपण नेहमीच भांडतो कारण विचार -चर्चा ह्यातून प्रबोधन होते असे म्हणतात. पण वैचारिक लढाईचे दिवस आता राहिले आहेत का? अशी शंका येतेय. डॉ. दाभोळकर नावाच्या महात्म्याची हत्या घडवून धर्मांध मुलतत्व वाद्यांनी आपल्यावर मात केली आहे. तेव्हा आता आपण सर्वांनीच आत्मपरीक्षण करायची गरज निर्माण झाली आहे.

विचारांचा विरोध विचारांनीच व्हायला हवा होता. एक आधुनिक समाज म्हणून आपण फार मोठी चूक करून बसलोय असे मला वाटते. कॉम्पुटर, इंटर नेट, फेसबुक च्या विज्ञानयुगातून थेट पाषाण युगीन किंवा मध्ययुगीन अंधारात जाऊन पडल्यासारखे झाले आहे!

राकेश पाटील.